คำถาม : ยากษัยเส้นมีความปลอดภัยในการใช้ระยะยาวหรือไม่ ?
  • เนื่องจากปัจจุบันนี้แพทย์นิยมสั่งใช้ยากษัยเส้นแทนยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs ปริมาณมากขึ้น อยากทราบว่ามีความปลอดภัยในการใช้มากน้อยเพียงใด
  • Date : 2/12/2557 10:49:00
คำตอบ : จากการสืบค้นข้อมูล เถาวัลย์เปรียงและตำรับยากษัยเส้น ถูกจัดให้อยู่ในสมุนไพรในบัญชียาหลัก โดยเป็นยาสำหรับรับประทานเพื่อรักษาอาการทางกล้ามเนื้อและกระดูก ซึ่งมีข้อควรระวังสำหรับการใช้เถาวัลย์เปรียงคือ ระวังการใช้ในผู้ป่วยที่เป็นแผลในกระเพาะอาหารเนื่องจากเถาวัลย์เปรียงมีกลไกออกฤทธิ์เช่นเดียวกับยาแก้ปวดในกลุ่มยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (Nonsteroidal Anti-Inflammatory Drugs: NSAIDs) และการรับประทานเถาวัลย์เปรียงอาจทำให้เกิดการระคายเคืองระบบทางเดินอาหาร มีอาการไม่พึงประสงค์คือ ปวดท้อง ท้องผูก ปัสสาวะบ่อย คอแห้ง และใจสั่น ห้ามใช้ในหญิงตั้งครรภ์ และจากการสืบค้นงานวิจัยพบว่า เถาวัลย์เปรียงมีฤทธิ์ขยายหลอดเลือด ซึ่งจะมีผลลดความดันโลหิต และลดอัตราการเต้นของหัวใจในสัตว์ทดลอง จึงควรระมัดระวังเป็นพิเศษในผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับโรคหัวใจและความดัน และการใช้ร่วมกับยาแผนปัจจุบัน เพราะอาจไปมีผลยับยั้งหรือเสริมฤทธิ์ของยา นอกจากจะมีการควบคุมดูแลอย่างใกล้ชิดจากแพทย์เจ้าของไข้
               สำหรับยากษัยเส้น มีข้อควรระวังคือ ควรระมัดระวังการใช้ยาในผู้ป่วยที่แพ้ละอองเกสรดอกไม้และผู้ป่วยที่รับประทานยาในกลุ่มสารกันเลือดเป็นลิ่ม (anticoagulant) และยาต้านการจับตัวของเกล็ดเลือด (antipletelets) และควรระมัดระวังในการใช้ยาต่อเนื่องเป็นเวลานาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของตับและไต เนื่องจากอาจเกิดการสะสมของการบูรทำให้เกิดพิษได้

ที่มา: หนังสือคู่มือการใช้ยาจากสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติ พ.ศ. 2555