ฤทธิ์ป้องกันการทำลายสมองของสาร cordycepin จากภาวะสมองบาดเจ็บ

การศึกษาฤทธิ์ของสาร cordycepin ที่แยกได้จากถั่งเช่าสีทอง (Cordyceps militaris) ในการป้องกันการเกิดภาวะผิดปกติของตัวกรองกั้นระหว่างเลือดและสมอง (blood-brain barrier (BBB)) จากการเหนี่ยวนำโดยทำให้สมองบาดเจ็บ (traumatic brain injury) ทดสอบโดยการฉีดสารละลาย cordycepin ในน้ำเกลือ ขนาด 1, 5, 10 และ 20 มก./กก. เข้าทางเส้นเลือดดำให้แก่หนูแรทหลังจากถูกเหนี่ยวนำให้สมองบาดเจ็บด้วยการผ่าตัด 30 นาที ด้วยวิธี controlled cortical impact พบว่า สามารถลดอาการความรุนแรงต่างๆ ของสมอง (neurological severity scores) ที่เกิดจากการบาดเจ็บ ได้แก่ ลดบริเวณเนื้อสมองตายจากการขาดเลือด (brain infract volumes) และลดปริมาณน้ำในสมอง (brain water content) โดยขึ้นอยู่กับขนาดที่ได้รับสาร (dose dependent) และเมื่อตรวจวิเคราะห์สมองด้วยวิธีการฉีดสี (Evans blue assessment) พบว่า การฉีดสาร cordycepin ขนาด 20 มก./กก. สามารถป้องกันความเสียหายของตัวกรองกั้นระหว่างเลือดและสมองเนื่องจากภาวะสมองบาดเจ็บได้ นอกจากนี้ผลการตรวจวิเคราะห์การแสดงออกของโปรตีนในสมองพบว่า สาร cordycepin มีผลเพิ่มการแสดงออกของโปรตีนไทต์ จังก์ชัน (tight junction protein) ได้แก่โซลูนาออกคูเลน (zoluna occludens protein-1 (ZO-1)) และออกคลูดิน (occludin) ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อการทำงานของตัวกรองกั้นระหว่างเลือดและสมอง ในการป้องกันการเคลื่อนที่ของสาร น้ำ หรือตัวถูกละลายผ่านช่องว่างระหว่างเซลล์ นอกจากนี้สาร cordycepin ยังมีผลลดการแสดงออกของโปรตีนและเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องในกระบวนการอักเสบ และการเกิดอนุมูลอิสระได้แก่ NADPH oxidase (NOX), interleukin-1β, nitric oxide synthase (iNOS), myeloperoxidases (MPO), matrix metalloproteinase-9 (MMP-9) และเพิ่มการแสดงออกของโปรตีนที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการต้านการอักเสบได้แก่ arginase 1 และ interleukin 10 แสดงให้เห็นว่าสาร cordycepin จากเห็ดถั่งเช่าสีทอง มีฤทธิ์ปกป้องสมองไม่ให้ถูกทำลายจากการเหนี่ยวนำให้สมองบาดเจ็บ ซึ่งผลการลดความเสียหายของตัวกรองกั้นระหว่างเลือดและสมองของสาร cordycepin นั้นอาจเนื่องมาจากการต้านการอักเสบ ต้านการเกิดอนุมูลอิสระ และป้องกันการสูญเสียของโปรตีนไทต์ จังก์ชัน

Brain Res Bull. 2016; 127: 171-6.